Osteoporose (in de volksmond botontkalking), is een botaandoening waarbij het botweefsel zodanig is verminderd dat al bij een geringe belasting, een heup-, of polsfractuur of een inzakking van de wervels kan ontstaan. Het Griekse woord osteon betekent bot en porose hangt samen met het Griekse woord voor opening: poros. Osteoporose is een ziekte waarbij het bot steeds meer openingen bevat: het wordt poreuzer. Eigenlijk is het geen botontkalking maar botarmoede. Er verdwijnt namelijk niet alleen kalk uit het bot maar de hele structuur verzwakt. Wanneer er te grote openingen ontstaan kunnen de botten bij een geringe stoot of val breken.
 
Hoe herken je osteoporose?
Osteoporose is een gemene aandoening die zich in een vroeg stadium niet laat zien. Pas als osteoporose verder gevorderd is ontstaan de eerste verschijnselen. Krimpen, botbreuken (pols- of heupbreuk) door lichte val of stoot. Rugpijn door wervelinzakkingen. Zuurbranden,
vaak plassen, moeilijk ademen en een uitbollende buik kunnen wijzen op ingezakte wervels Wanneer men deze verschijnselen heeft is osteoporose al een feit. Osteoporose is een langzaam proces, het skelet verliest steeds meer calciumfosfaten. Dit proces duurt jaren en men heeft dit niet in de gaten. De één verliest sneller bot dan de ander. Men weet dit niet van zichzelf.
Om osteoporose voor te zijn en dus te voorkomen is het van essentieel belang een vroegtijdige botscan te laten maken en zeker wanneer men hoort bij de risicogroep.
 
Risicofactoren
Helemaal precies weten wij niet waarom de een wel en de ander geen botontkalking krijgt. De botdichtheid verschilt per mens. Wel zijn er duidelijk een aantal risicofactoren voor het krijgen van (vroegtijdige) osteoporose. We zetten een aantal risicofactoren voor u op een rijtje.
 
  • Vrouwen hebben eerder last van botontkalking dan mannen.
  • Bij vrouwen kan de afbraak sterk toenemen als na de overgang de productie oestrogenen (hormonen) terugloopt.
  • Magere vrouwen of vrouwen die al vroeg in de overgang zitten hebben een extra risico.
  • Hormonale veranderingen: zoals afwezigheid of ophouden van de menstruatie of tekort aan geslachtshormonen bij mannen.
  • Familiair, bijv.moeder of vader met osteoporose.
  • Gebruik van bepaalde medicijnen. Met name corticosteroïden (prednison en prednisonachtige stoffen) maar ook laxeermiddelen, maagzuurbindende middelen, anti-depressiva, anti-epileptica, chronisch heparine gebruik.
  • Geen - of weinig - beweging.
  • Bepaalde ziekten of aandoeningen zoals te hard werkende schildklier, astma, reuma, bepaalde darm- en huidziekten,
  • diabetes mellitus (suikerziekte), anorexia nervosa en levercirrose (verschrompeling van de lever). Tengere lichaamsbouw.
  • Europees of Aziatisch ras.
  • Overige risicofactoren zijn: niet genoeg calcium via voeding, roken, veel koffie en/of alcohol gebruik, te weinig buitenlucht, hoge leeftijd, orgaantransplantatie. 

    Wanneer men tot deze groep behoort en osteoporose wil voorkomen dan is het laten doen van een vroegtijdige botscan heel belangrijk.
 
Gevolgen osteoporose
Wanneer iemand lijdt aan osteoporose zijn de gevolgen aanzienlijk. Het versnelt het verouderingsproces, men krimpt en het kan leiden tot een gebogen houding en/of botbreuken. Botbreuken maken de mensen afhankelijk van hulp van derden. Dit betekent een ingrijpende verandering in iemands leven. De ziekte kan veel pijn veroorzaken, vooral in de rug.
 
Hieronder enkele feiten.
In Nederland krijgt 1 op de 3 vrouwen boven de vijftig jaar te maken met osteoporose;
Bij mannen is dit 1 op de 9, die osteoporose ontwikkelen;
Jaarlijks breken 16.000 mensen een heup, 12.000 mensen breken een pols en de ziekenhuizen registreren 16.000 wervelfracturen.
Na een heupbreuk overlijden 15 tot 20% van de mensen ten gevolge van de complicaties, verlies van zelfstandigheid en immobiliteit.
Op dit ogenblik hebben ruim 800.000 mensen in Nederland osteoporose.
 
Algemene aanbevelingen 
Enkele algemene adviezen hier alvast voor u voor u op een rijtje: Voldoende lichaamsbeweging. Voldoende buitenlucht. Drink zo min mogelijk koffie, alcohol. Stop met roken. Gezonde voeding (veel groenten, weinig vlees). Vermijdt stress zo veel mogelijk. Calciumrijke voeding (dit hoeft beslist geen melk te zijn). Let op: zuur/base balans. Gebruik een goed voedingssupplement (zie orthomoleculaire therapie).
 
Botmetingen 
Osteoporose is een aandoening die zich pas laat zien wanneer osteoporose een feit is. Het krimpen, ofwel kleiner worden in lichaamslengte, of een spontane botbreuk bij een lichte stoot of val is een duidelijk een signaal van osteoporose.
De beste behandeling tegen osteoporose is te zorgen dat men het niet krijgt. Voorkomen is beter dan breken.
Essentieel hiervoor is het laten doen van een vroegtijdige botscan.